BARTOLİN KİSTİ, BARTOLİN ABSESİ

Bartolin Bezleri Vajen girişinin her iki yanında bulunan ve görevi cinsel ilişki sırasında salgıladığı sıvılarla kayganlığı sağlamak olan bez yapılarıdır. Ergenlik döneminden itibaren çalışmaya başlarlar ve şeffaf, sümüksü bir sıvı salgılarlar.

Bartolin Kisti, Bartolin Absesi Nasıl Oluşur?

Bezlerin salgılarını boşalttıkları kanalların ağzı herhangibir nedenle tıkandığı zaman bu salgı bezin içinde birikir ve Bartholin Kisti oluşur. Bartolin kisti 1-2 cm büyüklükden 8-10 cm büyüklüğe kadar değişebilir. Komplike olmamış kistler çoğunlukla ağrısız şişlik şeklinde gözlenirler. İçeriği jelatinöz kıvamlı, şeffaf beyaz renkli bir sıvıdır. Bartolin Kistinin nedeni tam olarak bilinememekle birlikte dış genital bölge travmaları, vagina ve vulva iltihaplarının bezin kanalının tıkayarak bu duruma sebep olabildiği düşünülmektedir. Ancak bu kist bir mikroorganizma tarafından enfekte edilirse içeriği itlihaplı bir sıvı halini alır. Bartolin Absesi olarak adlandırılan bu durumda genellikle yürümeyi, oturmayı etkileyecek kadar şiddetli bir ağrı olur. Kisti içeriği çoğunlukla sarı, yeşil renkli ve kötü kokulu bir sıvıdır. Bartolin absesinde çoğunlukla etken cinsel ilişki ile bulaşabilen gram (+) diplokoklar, klamidyalar, barsaklarda bulunan ve makaddan bulaşan coli basili başta olmak üzere mikroplardır. Bartolin bezi kanseri oldukça nadir görülen bir durumdur. Bu beze ait görülen kitlenin kanser olma olasılığı % 1den az olmasına karşın özellikle menapoz sonrası dönemdeki şişliklerde biopsi alınması gerekebilir. Bu nedenle menapoz dönemindeki bir kadında vajina girişinde Bartolin bezinin olduğu bölgede bir şişlik izlendiğinde hatırlanmalıdır.

Bartolin Kisti, Bartolin Absesinin belirtileri nelerdir?

Çok küçük Bartolin kistleri hiçbir belirti vermeyebilir. Biraz daha büyük olanları özellikle oturulduğu zaman hissedilebilir. Çok büyüyen Bartolin Kistleri vagina girişinde ağrıya neden olurlar. Kistler özellikle cinsel ilşki sırasında rahatsızlık verebilirler. Abseye dönüşen kistlerde ağrı çok daha fazladır. Yürümeyi, oturmayı engelleyecek kadar rahatsızlık, ateş ve halsizlik yaparlar.

Bartolin Kisti ve Bartolin Absesinin Tedavisi

Enfekte olmuş Bartolin Kisti veya Bartholin Absesinin tedavisi tercihen Word Katater yerleştirilmesi veya marsupializasyondur. Sonyıllarda uygulanmaya başlayan Word katater uygulaması Kliniğimizde başarı ile yapılmaktadır. Marsupializasyon kisti çevreleyen dokunun dışarı ağızlaştırılması yöntemidir. Basit insizyon ve drenaj yani kist içeriğinin bir kesi yaparak boşaltılması işlemi geçici bir rahatlama sağlamakla birlikte akım tekrar tıkanabilir ve kist tekrarlayabilir. Kist içeriğinin dışarı boşalabilmesi için kalıcı bir açıklık sağlanamazsa kanalın kistik genişlemesiyle sonuçlanan tekrarlayan enfeksiyonların görülmesi bir kuraldır. Çevre dokularda iltihab izlenirse antibiotik verilebilir. Tekrarlayan vakalarda ve menapoz sonrası dönemde kistin çıkarılması gerekebilir. Bartolin abselerinde nüks oldukça önemli bir problemdir. Word Katater dışındaki yöntemlerde ilk 6 ay içinde nüks % 15-25 dir. Ancak Word Katater uygulamalarında diğer yöntemlere göre nüks oldukça azdır.

Bartholin Absesisinin Cerrahi Tedavisinin Ayrıntıları: 

Gümüş nitrat tedavisi: Kist yada apse boşaltıldıktan sonra yarım santim gümüş nitrat kist yatağına  konulur. Gümüş nitrat kist yatağını yakar. Gümüş nitrat dışarı düşmemesi için dikiş atılır. 24-48 saat sonra gümüş nitrat büzüşmüş kese ile birlikte alınır. Gümüş nitrat yakıcıdır, mutlaka alınmalıdır. Gümüş nitrat akarsa genital bölgede yanık yapabilir. Lokal yada genel anestezi ile uygulanabilir. Muayenehane yada hastanede uygulanabilir.

Marsupializasyon: Kist yada apse içeriği boşaltıldıktan sonra kist duvarını cilde ağızlaştıracak şekilde dikiş atılır. Kist cilde ağızlaştırılarak nüks riski azaltılır. Dikişler kendiliğinden erir, almaya gerek yoktur. Nüks riski %10-15 dir. Lokal yada genel anestezi ile uygulanabilir. Muayenehane yada hastanede uygulanabilir.

Word katater: Uygulanması kolay bir yöntemdir. Ancak katater Amerikan üretimi olup pahalıdır. Kist yada apse içeriği boşaltıldıktan sonra kese içine kateterin balonu yerleştirilerek şişirilir. Balon 3- 4 hafta kadar kese içinde kalır, diğer uç vajinaya yada dışarıya bırakılır. 3-4 hafta sonra katater alınır. Uygulandıktan 1 hafta sonra cinsel ilişkiye izin verilse de, günlük pratiğimde katateri çekene dek ilişki önermiyorum. Nüks riski %5-10 dur. Dezavantajı pahalı olması, kataterin 3-4 hafta kadar kalması olup, hastayı rahatsız etme olasılığıdır. Bazen kendiliğinden düşebilir. 2-3 hafta geçmeden düşerse tekrar katater konulamaz, marsupializasyon yapılabilir. Lokal yada genel anestezi ile uygulanabilir. Muayenehanede uygulanabilir.

Bartholin bezinin tamamen alınması: Menopozda ve tekrarlayan bartholin bezi kistlerinde yada tekrarlayan apselerde bartholin bezi ameliyatla tamamen çıkarılır. Ameliyat hastane şartlarında yapılır. Menopozda bartholin kisti ve apselerinin zemininde kanser ihtimali olduğu için bez tamamen çıkarılmalıdır. Genç kadınlarda bez tamamen çıkarıldığı için salgısı da olmayacaktır. Ancak diğer taraftaki bartholin bezi salgısı genellikle yeterli olur.